Mấy hôm nay Việt Nam đổ dồn sự chú ý vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, vì nhiều lý do nhưng có lẽ lý do quan trọng nhất là chúng ta cảm thấy kết quả của cuộc bầu cử này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tương lai của chúng ta, một đất nước nhỏ bé, bị chèn ép nặng nề giữa những cường quốc đang đối đầu.
Cũng qua cuộc bầu cử này, mình mới bất ngờ biết Việt Nam có nhiều người ủng hộ Donald Trump đến như thế, và tỏ ra rất bất bình trước việc Joe Biden thắng cử.
Bài viết này, là câu trả lời của mình cho câu hỏi, tại sao Trump không nên tiếp tục làm tổng thống nước Mỹ, và điều đó sẽ ảnh hưởng như thế nào đến Việt Nam?
- Sự lụi tàn của một cường quốc
Ở mỗi thời đại khác nhau, sẽ lại có một quốc gia bước vào vũ đài quyền lực của thế giới, và khi nắm trong tay quá nhiều quyền lực, quốc gia đó thường sinh ra thói hợm hĩnh, bạo ngược, sẵn sàng dehumanize những người họ cho là “thấp kém” hơn, tạo ra sự bất bình đẳng và bất ổn sâu sắc trong xã hội. Khi đó sự lụn bại của quốc gia ấy đến như một quy luật hiển nhiên của tạo hóa.
Trước Hoa Kỳ, đã có rất nhiều quốc gia nắm giữ vị thế cường quốc, trong đó có một nước có đội quân hùng mạnh đã đi vào văn học thế giới trong một bộ thần thoại đồ sộ mà nếu phải tóm tắt chỉ trong một câu, chính là câu chuyện người anh hùng chinh phục mọi thử thách để cứu được công chúa xinh đẹp và những người phụ nữ không làm gì ngoài việc:
1. vì không thể nén nổi sự tò mò mà mở ra chiếc hộp reo rắc tất cả sự bất hạnh lên thế gian
2. bị quân địch quyến rũ gây ra cuộc chiến thảm khốc kéo dài mười năm
3. quyến rũ các vị anh hùng để họ không về được quê hương
Quốc gia đó chính là Hy Lạp.
Những câu chuyện trên là Thần Thoại Hy Lạp, nhưng được kể bởi bởi một chế độ nam quyền, chiến tranh không còn là để chống lại cái xấu cái ác nữa, mà để cướp bóc dành chiến lợi phẩm. Từng một thời là cái nôi văn minh của nhân loại, nhưng Hy Lạp, vì quyền lực quá cao và tham vọng quá lớn, nó đã bành trướng xâm chiếm rất nhiều quốc gia bao gồm Ai Cập, Ba Tư và Ấn Độ.
Khi Hy Lạp dùng vũ lực chiến tranh để đàn áp và chiến thắng, thì nó cũng bị đánh bại bởi vũ lực chiến tranh của đế quốc La Mã, chấm dứt một thời đại hoàng kim chẳng còn lại gì ngoài tòa thành đổ nát và những câu chuyện kể dân gian.
Mấy ngàn năm sau, Mỹ đang diễn lại một kịch bản trùng hợp đến lạ kì.
Con đường tiến đến vinh quang của nước Mỹ hôm nay, phần nhiều là nhờ vào quyền lực mềm, khôn khéo ngoại giao, thay vì đâm đầu vào phô trương thanh thế thì chỉ tham chiến đúng lúc cần, đổi vũ khí để lấy vàng, rồi mở IMF, World bank để cho vay, thổi tiền vào cho các tổ chức xã hội toàn cầu WTO, WHO để bình ổn thế giới. Qua đó Mỹ có được vị thế anh cả, khiến các nước khác phải nghe theo, thu hút nhân tài của toàn thế giới để xây dựng nên cường quốc như hôm nay.
Thế nhưng bây giờ lại có người tung hô cách dùng quyền lực rắn một cách thô thiển của Donald Trump để giải quyết vấn đề Mỹ-Trung, mà đến giờ phút này, vẫn chẳng mang lại lợi ích thực sự nào cho Mỹ cả.
Cũng là thần thoại Hy Lạp, nhưng nước Mỹ đã từng viết ra được “Circe”, kể về một đứa con gái bị cha khinh thường nhưng đã tự đứng lên để bảo vệ mình, không cần phải sống dựa dẫm vào người đàn ông nào, viết ra được “Song of Achilles”, thừa nhận mối tình đồng giới giữa Achilles và chàng bạn thân Patroclus.
Nhưng như câu chuyện của Hy Lạp, cái gì lên cao quá thì cũng phải đi xuống, mà cụ thể cái đi xuống ở đây là đạo đức của nước Mỹ:
Xả súng mọi nơi, phân biệt chủng tộc, xâm hại tình dục, phân biệt và kỳ thị giới tính,
Và điều đó lại được cổ xúy bởi chính cái ông tổng thống đang ngồi trong cái nhà quyền lực nhất nước Mỹ kia. Nếu tiếp tục đi theo con đường của Donald Trump, không sớm thì muộn Mỹ cũng sẽ phải “về hưu”, để nhường lại ngai vàng cho một nhà lãnh đạo mới, mà rất có thể là Trung Quốc.
- Tư duy sống của một thế hệ trẻ
Bên cạnh việc tin rằng Trump sẽ làm nước Mỹ lụn bại, Trump với vai trò tổng thống còn có thể làm lệch lạc tư duy của cả một thế hệ trẻ.
Mình bắt đầu có hiểu biết về thế giới khi Obama trở thành tổng thống da màu đầu tiên của nước Mỹ, được chứng kiến hôn nhân đồng giới được thông qua, hiệp định Paris về biến đổi khí hậu được kí kết, được học thuyết trình tiếng anh bằng những bài phát biểu về bình đẳng giới của đệ nhất phu nhân Michelle Obama. Mình đã được lớn lên với hình mẫu đó trong tâm trí. Nhưng khi Trump tại vị, mình lại phải chứng kiến sự chia rẽ sâu sắc của nước Mỹ, George Loyd và rất nhiều người da đen bị giết bởi cảnh sát, Trump phủ nhận sự tồn tại của biến đổi khí hậu, xóa bỏ các nỗ lực của Obama để cho phép săn bắn hàng loạt động vật quý hiếm, công khai lăng mạ phụ nữ trên sóng truyền hình và lan truyền những tin tức hoàn toàn lệch lạc về dịch bệnh Covid-19 để nước Mỹ vẫn là vùng dịch lớn nhất thế giới.
Sẽ thế nào nếu những đứa trẻ coi Trump là hình mẫu trưởng thành của mình?
Và đó là lí do vì sao, mình không bao giờ ủng hộ Donald Trump làm tổng thống của nước Mỹ.
- Giấc mơ Việt Nam
Nhiều bạn lập luận là, phải có Trump mới trị được Trung Quốc cho Việt Nam được hưởng lợi. Thực ra Hoa Kỳ đối đầu với Trung quốc là vì nó đe doạ nên lợi ích cá nhân của Hoa Kỳ, và kể cả khi Trump thành công (và thực tế là không) thì Hoa Kỳ sẽ nhận ra người “anh em” bên cạnh Trung Quốc cũng đang hưởng lợi không kém và quay ra dập Việt Nam. Đừng quên từ khi Việt Nam còn là một nước nghèo rớt mồng tơi hơn cả bây giờ, Mẽo đã kiện ta bán phá giá cá basa bắt Việt Nam nộp phạt tá lả, và mới đây là kiện ta bán phá giá tôm, vụ kiện còn chưa ráo mực. Trong các nước đầu tư vào Việt Nam, Hoa Kỳ đứng chưa nổi top 10.
Nếu bạn thực sự lo lắng cho kinh tế nước nhà đến như vậy, hãy học hành chăm chỉ, dám nghĩ dám làm, chịu thương chịu khó, tự thu hút vốn về quê hương, tự làm chủ, tạo ra công ăn việc làm, chứ cứ đợi chờ có ai kìm giữ để Trung Quốc hết chèn ép Việt Nam thì sẽ là lúc nào, lúc nào?
Nếu bạn thực sự lo lắng về việc Mỹ thân Trung quốc đến như vậy, xin hãy ngừng mua quần áo, ngừng mua sắm đồ điện tử giá rẻ và những đơn hàng 1k trên shopee, đơn giản vì, bạn đang ủng hộ cho nền kinh thế Trung Quốc quá đấy!
Việt Nam, may mắn hơn Mỹ, giờ mới bước vào giai đoạn phát triển, và còn có thể phát triển hơn nữa, nhưng với tốc độ nào, thì là dựa vào chúng mình, chứ không dựa vào Trung Quốc hay dựa vào Hoa Kỳ, hay ông tổng thống của Hoa Kỳ đâu. Các bạn có còn nhớ câu này:
“Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”.
Ngày bé mình từng nghĩ câu này là hơi “ngớ ngẩn”, vì nó hiển nhiên quá, nhưng đến hôm nay nhìn vào chính nước mình, mới thấy một điều thật giản đơn như thế, mình vẫn chưa làm được.
Vì vậy, bất chấp bạn ủng hộ ai, chỉ mong chúng mình hãy cùng nhắc nhớ nhau rằng, vẫn có một giấc mơ Việt Nam ở đó
Chờ bạn biến thành sự thật.
an.littleforest 